Katarakt
Katarakt Tanımı
Katarakt, göz içindeki lensin saydamlığı kaybetmesiyle meydana gelen bir göz hastalığıdır. Göz lensinin opaklaşması ışığın geçmesini ve retina da görüntü odaklanmasını engeller. Genelde yaşlılıkla ortaya çıksa da bir çok farklı sebebi olabilir.
Katarakt hastaları, renkleri seçmekte, yüzleri ayırt etmekte, araba kullanmakta ve okumakta zorluk çekerler.
Kataraktın Sebepleri
Lens proteinlerinin doğal yapısı zamanla bozulur ve bu, diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıklarla daha da hızlanır. Ayrıca toksinler, radyasyon ve UV ışığı dahil olmak üzere çevresel faktörlerin de bu protein yapılarının bozulmasında etkisi vardır. Bu etkiler genetik ve göz içindeki kimyasal değişikler sonucu koruyucu ve restoratif mekanizmalarının kaybı ile daha da şiddetlenmektedir.
Künt travma; şişlik, kalınlaşma ve lens liflerinin beyazlamasına neden olur. Şiddetli künt travma ya da yaralanmalarda, lensin bulunduğu göz kapsülü zarar görebilir. Bu hasar, gözün diğer kısımlarındaki suyun, hızlı bir şekilde lensin bulunduğu bölgeye akmasına neden olur ve böylece gözün arkasındaki retinaya görüntünün ulaşmasını engeller.
Ultraviyole ışınları da katarakta yol açabilir.
Bazı genler ve sendromlar da kataraktla ilişkilendirilmektedir.
Deri ve göz lensleri aynı embriyolojik kökene sahip olduğundan bazı cilt hastalıkları gözü de etkiler. Atopik dermatit ve Egzama ile katarakt gelişebilir.
Katarakt Belirtileri
- Bulanık görme
- Parlama
- Görüş azalması
- Çift görme
Kataraktın Risk Faktörleri
Bu faktörler katarakt riskini artırabilir:
- İlerleyen yaş
- Travma
- Diyabet
- Aşırı alkol tüketimi
- Güneş ışınlarına maruz kalma
- X ışınları gibi iyonize radyasyon ışınlarını maruz kalma
- Kalıtım
- Atopik dermatit ve egzama gibi cilt hastalıkları
- Kortikosteroidler, miyotikler ve triparanol gibi bazı ilaçlar
- Yüksek kan basıncı
- Obezite
- Göz yaralanması veya iltihap
- Göz ameliyatı geçirmiş olmak
- Kortikosteroid ilaçların uzun süreli kullanımı
- Sigara tüketimi
Kataraktın Teşhisi
Göz muayenesi ile görme dereceniz belirlenecektir, muayeneye varsa, kullandığınız gözlükle gitmeyi unutmayın. Görme keskinliği testi ve görüntüleme cihazı ile görme bozukluğunuzun olup olmadığı saptanır.
Kataraktın kesin teşhisi gözün mikroskopla incelenmesiyle konur.
Katarakttan Korunma Yolları
- Bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da ultraviyole koruyucu güneş gözlükleri takmak, kataraktı önleyebilir.
- A, C ve E vitaminleri gibi antioksidanların düzenli alınması kataraktın risk faktörlerini azaltabilir.
- Lutein, zeaksantin ve statin kullanımı kataraktı önleyebilir.
Kataraktın Tedavisi
Katarakt, ilaçla veya gözlükle tedavi edilemez. Tek tedavisi ameliyattır. Ameliyatla, şeffaflığını kaybetmiş olan göz merceği alınır yerine yeni bir göz merceği yerleştirilir.
Fako (Fakoemülsifikasyon) cerrahisi en güncel katarakt ameliyatı sistemidir. Fako cihazı, saniyede 40.000 defa titreşen ses dalgaları yardımıyla kataraktı göz içerisinde eritir. Böylece katarakt temizlendikten sonra, katlanabilir ve akrilik maddeden üretilmiş mercek göz içerisine yerleştirilir.
Fako cihazı sayesinde göz içerisine çok küçük bir bölgeden girilerek ameliyat tamamlanmaktadır. Tüm katarakt türleri için etkilidir. İşlem süresini kısalmakta ve ameliyatın emniyeti arttırmaktadır.